PL-EKO-07
Rolnictwo ekologiczne,
Certyfikacja produktów ekologicznych
KONTROLA PRODUKCJI / CERTYFIKACJA PRODUKTÓW
Pozytywne oddziaływanie ekologicznych metod produkcji na środowisko i na jakość żywności nie ujawnia się zewnętrznie w produktach. Po to by konsument mógł je bezbłędnie rozpoznać na rynku, konieczny jest jednoznaczny system ich identyfikacji. Specjalne oznakowanie nie jest potrzebne, gdy zakupu dokonuje się bezpośrednio u producenta, ale gdy produkty ekologiczne są wprowadzane do obrotu na anonimowy rynek – niezbędne jest poświadczenie zgodności z kryteriami poprzez system certyfikacji.
Wprowadzone w latach 90-ych XX w. regulacje prawne stanowią, że certyfikacja musi być dokonywana przez stronę trzecią, co oznacza, że eko-producenci są kontrolowani przez niezależną, upoważnioną jednostkę kontrolną/certyfikującą.
Kontrola nie oznacza analizy produktu końcowego, lecz dotyczy sposobu produkcji. Przyjmuje się, że jeśli warunki środowiskowe nie budzą zastrzeżeń, to jakość płodów rolnych zależy od sposobu wytwarzania. Kontrola obejmuje właśnie sposób wytwarzania, określony w kryteriach rolnictwa ekologicznego, zapewniający naturalną jakość produktów. Warto podkreślić, że produkty rolnictwa ekologicznego podlegają ogólnym przepisom prawa żywnościowego; ekologiczna metoda produkcji wnosi wartość dodatkową i podlega dodatkowej kontroli.
Na program certyfikacji składają się standardy (kryteria), kontrola (sprawdzanie, czy są one przestrzegane), certyfikacja (poświadczanie przestrzegania kryteriów). Program certyfikacji dysponujący odpowiednim zapleczem (osobowość prawna, kadra fachowa, wyposażenie techniczne) działa według jawnych zasad, jest otwarty dla wszystkich zainteresowanych, niezależny od interesów którejkolwiek ze stron, gwarantuje poufność informacji (ochronę danych gospodarczych).
Certyfikowane gospodarstwa i przetwórnie mogą wprowadzać do obrotu produkty oznakowane jako ekologiczne i opatrywać je unijnym znakiem (logo) żywności ekologicznej, stanowiącym gwarancję takiego stwierdzenia. Dodatkowo można stosować także inne znaki, krajowe i prywatne, a także logo organizacji certyfikującej. Kryteriów rolnictwa ekologicznego nie należy traktować wyłącznie jako instrukcję technologiczną dla producentów, to także rodzaj umowy między producentami i nabywcami żywności, dotyczącej sposobu wytwarzania produktów. Gwarancją dotrzymania warunków umowy jest certyfikat – świadectwo wystawiane przez niezależną jednostkę certyfikującą – w interesie producentów, dla których stanowi przepustkę na rynek eko-produktów oraz konsumentów, dla których jest dowodem wiarygodności tych produktów.